Een buitengewoon gewoon leven

Monica Woods Een buitengewoon gewoon leven heeft als ondertitel: de 104-jarige vrouw, de 11-jarge jongen en een vriendschap in 9 zaterdagen. Volgens de achterflap is dit een boek voor lezers van Het Rosie project en Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht. Dan weet je het wel. Dit is een verhaal over een autistische jongen, en waarschijnlijk spelen cijfers een belangrijke rol. Dat blijkt allemaal waar, ook al komt het woord autisme op alle 384 pagina's niet voor. Ondanks het overeenkomstige thema is dit toch echt een ander soort boek. Volgens mij komt dat doordat het niet zozeer gaat over de autistische jongen, maar over zijn invloed op de mensen om hem heen.

De 11-jarige (naamloze) jongen gaat als padvinder zaterdags klusjes doen voor de 104-jarige Ona Vitkus. Er ontstaat een bijzondere vriendschap tussen de twee. Ona komt weer tot leven en de jongen ziet in Ona een mooi schoolproject om over te schrijven. En om meerdere wereldrecords mee te breken; één van zijn grootste fascinaties. Als de jongen na 9 zaterdagen niet meer komt opdagen staat ineens zijn vader op de stoep. Hij neemt de klusjes van z'n zoon over. Wat hem betreft een noodzakelijke boetedoening voor de onzichtbare rol die hij in het leven van z'n zoon heeft gespeeld en omdat die jongen kennelijk op Ona gesteld was. Maar uiteindelijk ontstaat er een nieuwe vriendschap, voor het leven.

Wie denkt dat dit een verhaal is over de jongen, hoe hij de wereld vanuit zijn autisme beleeft, of hoe die zaterdagen en de bijzondere vriendschap verliepen, komt bedrogen uit. Dit verhaal gaat over de mensen rondom deze bijzondere jongen. Zijn ontroostbare moeder Belle, die zijn 'afwijkende gedrag' accepteerde als buiengewoon gewoon. Scoutleider Ted, de voorbeeldige vader en voorzichtige nieuwe liefde van de moeder. De oude Ona, een Litouwse emigrant, die door het vertellen van haar levensverhaal aan de jongen niet alleen haar oude taal weer terugkrijgt, maar ook beelden uit haar geheugen. En natuurlijk vader Quinn, een rondzwervende muzikant, die zijn zoon nooit heeft kunnen begrijpen, of accepteren. De obsessieve lijstjes van 1 t/m 10 bij alles wat hij deed, het verzamelen van spullen in 10-voud, het verzamelen en onthouden van wereldrecords. Zelfs na twee huwelijkspogingen met de moeder bleek er geen toekomst te zijn voor zijn rol als man en vader.

Ik weet niet wat het was, maar tijdens het lezen overviel me telkens weer een gevoel van zachtheid, compassie, een soort moederliefde ofzo. Ona en Quinn zijn de hoofdrolspelers in dit verhaal. Het is mooi hoe in ieder hoofdstuk bij één van hen weer een luikje open gaat. Naar een herinnering, naar een inzicht in het leven, naar een nieuw gevoel waarvan ze niet wisten dat het (nog) bestond. Zo werd ik elk hoofdstuk nieuwsgieriger naar het leven van Ona, dat avontuurlijker blijkt dan je op het eerste gezicht zou denken. En groeide ik mee met Quinn, die op een mooie manier ontdekt dat zijn zoon het leven en hem beter begreep dan hij zelf. Waardoor het boek alsnog drijft op een jongen die je nauwelijks leert kennen en die er niet meer is, maar die meer heeft achtergelaten dan hij ooit voor mogelijk zou houden.

Reserveer het boek in onze catalogus.