Wanneer de Dood een verhaal vertelt, kun je maar beter luisteren

Ja, ik word vaak aan haar herinnerd en in een van mijn vele, vele zakken, draag ik haar verhaal met me mee om steeds opnieuw te vertellen. Het is er één van de vele die ik bij me draag en ieder op hun eigen manier zijn ze stuk voor stuk heel bijzonder. Elk verhaal is een poging - een bovenmenselijke poging - om mij te bewijzen dat jullie, en jullie menselijke bestaan, het waard zijn.
Hier is het. Een van de vele.
De boekendief.

De Tweede Wereldoorlog staat nog steeds volop in de belangstelling en dat mag wat mij betreft zo blijven ook, want de afschuwelijke werkelijkheid kunnen we beter niet vergeten. Nog deze week stonden de kranten vol van het onlangs opgedoken dagboek van Klaartje de Zwarte. Dit dagboek verhaalt over de deportatiemachine die door één gek in gang werd gezet en waarvan we de omvang in al zijn nauwkeurige uitvoering nog steeds niet kunnen begrijpen en zeker niet mogen vergeten. De TV serie De Oorlog gepresenteerd door Rob Trip die de NPS nu uitzendt is eveneens een voorbeeld hiervan.

'De boekendief' van Markus Zusak is geen dagboek. Het is een verhaal van Liesel Meminger die negen jaar is als de oorlog begint en in de jaren die volgen de macht en de kracht van de woorden leert kennen. Het is het verhaal over slachtoffers, of je nu aan de 'goede' of aan de 'verkeerde' kant staat, een oorlog kent alleen maar slachtoffers.
Het is ook het verhaal van Hans Hubermann die door zijn weigering om lid te worden van de partij geen opdrachten meer krijgt en nog mondjesmaat wat geld binnenbrengt door met zijn accordeon in cafés te spelen.
Het is ook het verhaal van Rosa Hubermann, die kleerkast van een vrouw, die al scheldend haar o zo grote hart openstelt voor degenen die het het hardst nodig hebben.

Het is het verhaal van Rudy Steiner die zijn leven lang, wat uiteindelijk een veel te kort leven blijkt te zijn, hunkert naar een kus van Liesel, maar deze pas krijgt als hij stoffig en levenloos tussen het puin ligt.
En het is natuurlijk het verhaal van Max Vandenburg, die een kans kreeg te ontsnappen, maar daarna gekweld wordt door schuldgevoel, groter dan een mens kan bevatten, als hij terugdenkt aan de laatste blik die hij wierp op zijn familie die hij hierbij achterliet.
Het is het ook het verhaal van Ilsa Hermann, de vrouw van de burgemeester, die Liesel op haar eigen ondoorgrondelijke manier de Boekendief laat zijn en die, dat zul je merken als je dit boek leest, uiteindelijk de redster is van Liesel.
Tot slot is het natuurlijk een verhaal van de Dood. Sterker nog, het is de Dood die het ons laat meebeleven.

Markus Zusak heeft met 'de Boekendief' een prachtige roman geschreven, een verhaal dat je niet meer loslaat...

Reserveer in onze catalogus

Het literaire Aardappelschiltaart Genootschap van Guernsey - Mary Ann Shaffer & Annie Barrows

Het verhaal
Voor de kust van Frankrijk, op het Engelse eiland Guernsey, heeft een groepje bewoners de oorlog doorstaan door geregeld samen te komen en onder het genot van een eenvoudige aardappelschiltaart te praten over Hamlet, Jane Eyre en andere grote werken uit de wereldliteratuur. Wanneer zij per toeval in contact komen met Juliet, een schrijfster uit Londen die op zoek is naar een onderwerp voor haar nieuwe boek, ontspint er zich een uiterst levendige correspondentie. Middelpunt van de eilanders is een jonge vrouw die is afgevoerd door de Duitsers. De grote onbekende heeft een ongelooflijke aantrekkingskracht op Juliet en ze besluit haar boek over deze mysterieuze vrouw te schrijven.

Het literaire Aardappelschiltaart Genootschap van Guernsey bestaat voor het grootste gedeelte uit brieven en dat was wel even wennen bij het lezen er van. Eenmaal aan deze vorm gewend leverde het juist variërende perspectieven op.
De Kanaaleilanden werden door de Duitsers bezet op weg naar Engeland. De eilanden waren helemaal afgesloten van de buitenwereld en wisten dus niet wat er in de rest van de wereld gebeurde.
Er wordt verteld hoe de eilandbewoners de WO II hebben meegemaakt waardoor je een aardig beeld krijgt van hoe het leven tijdens de bezetting op Guernsey moet zijn geweest. Ook als de wederopbouw is begonnen, is de pijn en het verdriet om de strijd met de Duitsers nog lang niet vergeven en vergeten.
Een mooi verhaal zonder dramatisch of sentimenteel te worden.

Als je Eten, bidden en beminnen van Elizabeth Gilbert met plezier hebt gelezen dan is dit boek ook iets voor jou!

Reserveer hier via onze catalogus

Het Achterhuis

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1939 - 1948

Was u zo'n kind met een dagboek? Nou, ik dus wel. Pagina's vol ontluikend puberleven, met de bijbehorende lach & traan. Ouders, school, vrienden, familie, eerste liefde, eigen lichaam, andermans nukken, niets en niemand bleef bespaard. Vooral ikzelf niet. Wat ik heel goed kon, was heel veel vragen stellen. Maar meestal gaf er niemand antwoord.

Ergens in die periode van m'n eigen schrijfsels kwam Het Achterhuis op m'n pad. Ik weet nog dat ik eigenlijk meer gefascineerd was door het verhaal achter het dagboek dan door de inhoud ervan. Een meisje van mijn leeftijd, ondergedoken, omgekomen, alleen een vader die overblijft en dan ineens alles wat haar dagboek teweeg heeft gebracht. Tot op de dag van vandaag verschijnen er toneelbewerkingen, films en boeken over 'het leven van'.

Ik weet ook nog dat ik me tijdens het lezen afvroeg wat er dan toch zo bijzonder aan was. Was Anne Frank echt zo'n goede schrijfster? Maar waar zat hem dat dan in. Was ze echt zo wijs? Maar ze kon toch ook best 'kwebbelen'. Of kwam het door datgene wat ze meemaakte? En al die andere schrijnende boeken en dagboeken van oorlogsslachtoffers dan. Of zou al die aandacht voortkomen uit diezelfde fascinatie als de mijne. Of was ik misschien gewoon nog te jong om het te snappen. Het Achterhuis heeft me toen in ieder geval wel geïnspireerd om zelf te blijven schrijven, om een eigen Kitty in m'n leven te roepen en zelfs om meer aandacht te besteden aan wat en hoe ik schreef. Maar een antwoord op al die brandende vraag heb ik nooit gevonden.

Speciaal voor deze Top 90 heb ik Anne's dagboek weer uit de kast gehaald en het met volwassener ogen herlezen. Of ze een groot schrijfster zou zijn geworden, durf ik niet te zeggen. Haar kracht en wijsheid zit wat mij betreft vooral in de laatste 20-30 pagina's. Maar ik moest er niet aan denken zo lang en onder die omstandigheden opgesloten te zitten met acht mensen. Dat gegeven plus de trieste afloop van al die levens, maakt het toch wel een bijzonder dagboek.

Reserveer het boek in onze catalogus
Reserveer het luisterboek in onze catalogus
Reserveer de dvd in onze catalogus

Dwalingen - Alex Verburg

Het verhaal
In een dorp aan de Hollandse kust kennen de mensen elkaar door en door. Hier laat de oorlog zich anders voelen dan op het slagveld, anders dan in de grote steden. Maar de gebeurtenissen in de wereld dringen er wel door, tot in de kille slaapkamertjes van kleine huizen tegen de duinen. De zeventienjarige Annie wordt verliefd op Johann, die werkt voor de Duitse Arbeitsdienst. Zij is de dochter van een NSB'er, maar heeft zelf niets op met de bezetting, hij een herdersjongen die graag bij zijn kudde was gebleven. Het is de prille liefde tussen twee onschuldige mensen, maar deze liefde wordt beladen met schuld door de tijd en omgeving waarin zij leven.

In zijn nieuwste roman Dwalingen vertelt Alex Verburg de waargebeurde geschiedenis van een vrouw die op haar zeventiende, tijdens de Duitse bezetting in WOII, verliefd werd op een Duitser. Verburg mocht van deze dame haar verhaal te vertellen, op voorwaarde dat hij haar identiteit niet zou prijsgeven. Deze vrouw, die in het boek als Annie uit het Hollandse kustdorp Duindorp wordt beschreven, overleed op 83-jarige leeftijd vlak voor het verschijnen van het boek.
Ik voelde al snel veel sympathie voor Annie, haar leven bestaat voornamelijk uit dienstbaar zijn aan haar ouders, die veel zorg nodig hebben. Haar moeder is ziekelijk, haar vader een verzuurde NSB-er. Bovendien wil Annie helemaal niets met politiek en de oorlog te maken hebben; het gaat haar enkel en alleen om haar liefde voor Johann. En hij is net zo goed een oorlogsslachtoffer: zijn land werd door Duitsland geannexeerd en hij moest zijn familie en zijn kudde achterlaten om in het koude Holland voor paarden te gaan zorgen.

Mooie gedetailleerde sfeerbeschrijvingen, zoals bijv. de geur van vers stro: "Ze snoof de kruidige geur van vers stro op, van haver en paardenvijgen. Vliegen gonsden door de ruimte, sommige met glanzende rugschildjes van pauwachtig blauw en groen". Mooi toch?

Een boek als Dwalingen leent zich al gauw voor moralistische overpeinzingen. Maar gelukkig doet Alex Verburg dit niet. De vraag of en door wie er dwalingen zijn begaan, laat hij open. Geen sentiment, wel oog voor sfeer, en geen gemoraliseer. Een eerlijk, leesbaar en echt verhaal om van te genieten.

Reserveer in onze catalogus

De boekendief - Markus Zusak

Soms lees je een boek, zo ontroerend en zo mooi, dat je wilt dat iedereen het gaat lezen.
De Boekendief, geschreven door Markus Zusak gaat over het leven in Nazi–Duitsland gezien door de ogen van het negenjarige meisje Liesel Meminger. Zij is, in 1939, samen met haar broertje op weg naar de familie Hubermann in Molching, een dorp vlakbij München. Onderweg sterft haar broertje en dan moet Liesel niet alleen afscheid nemen van hem, maar ook van haar moeder, die voortdurend ziek is en niet meer voor haar kan zorgen. Rosa en Hans Hubermann worden haar nieuwe ouders. Hans is een aardige anti-Nazi huisschilder en leert Liesel lezen. Boeken worden voor haar zo belangrijk dat ze ze soms steelt. Eind 1940 duikt de zoon van een joodse kennis van Hans bij hen onder en er groeit een band tussen Max en Liesel. Na een bombardement in 1943 is Liesel de enige in de straat die nog leeft. Ze gaat op zoek naar Max en vindt hem in Dachau.

Heel bijzonder vond ik dat het verhaal verteld wordt door de Dood. En je weet het.... "wanneer de Dood een verhaal vertelt, kun je maar beter luisteren". Sommige passages worden vanuit dit perspectief nog schrijnender, bv. wanneer de Dood vertelt over het overlijden van Liesel's broertje, of over het ophalen van Joodse zielen uit de concentratiekampen. Het verhaal springt heen en weer in de tijd. De hoofdstukken worden steeds onderbroken door korte beschrijvingen, citaten en tekeningetjes, waardoor de verschrikkelijke gebeurtenissen iets minder zwaar worden om te lezen.

De Boekendief laat de Duitse kant van de Tweede Wereldoorlog zien. Of zoals de Boekendief zou zeggen: "De woorden staan rechtop in het boek". Alsof het woord je wil tegenhouden en je de gruwelijkheid van die tijd wil laten doormaken.

Reserveer in onze catalogus