woensdag 2 mei 2018

Margaret Atwood

Het jaar 2017 was het jaar van Margaret Atwood. Dat wil zeggen, vorig jaar werden twee van haar boeken met heel groot succes verfilmd: The Handmaids Tale (overladen met prijzen) en Alias Grace. Margaret Atwood is de grand old Lady van romans waarin sterke vrouwen een hoofdrol spelen. Haar boeken worden vaak als feministisch gezien, maar daar denkt zij zelf iets genuanceerder over. Het was overigens wel de reden waarom ik in mijn middelbare schooltijd al gecharmeerd was van haar boeken. Atwood schrijft met een grote maatschappelijke betrokkenheid als het gaat om mensenrechten en milieuvraagstukken.

Margaret Atwood is geboren in 1939 en komt uit Canada. Al in 1984 schreef ze Het verhaal van de dienstmaagd. In die tijd woonde zij in West Berlijn en was de muur dus nog niet gevallen. De dreiging van een totalitair regime was dichtbij.

Het verhaal van dienstmaagd wordt gekenmerkt door een beklemmende realiteit, die is ontstaan na een grote islamitische terroristische aanslag, waarin vrouwen worden ontdaan van al hun basisrechten en alle westerse pleziertjes in de ban zijn gedaan. Omdat veel vrouwen onvruchtbaar zijn als gevolg van een vergiftigd milieu werken er binnen de heersende elite (want die is er natuurlijk gewoon) vaak dienstmaagden, die wel in staat zijn gezonde kinderen te krijgen. Niet om voor de kinderen te zorgen, maar om kinderen te baren.
Waar Het verhaal van dienstmaagd echt over gaat echt over gaat kan Margaret Atwood dit als beste zelf vertellen, zoals ze begin januari deed in de Groene Amsterdammer. Een aanrader dit artikel!

Speelt 'Het verhaal van dienstmaagd' in een fictieve toekomst (alhoewel, alles in deze roman heeft ooit ergens op de wereld wel eens plaatsgevonden!) Alias Grace speelt in het verleden. Alias Grace is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Grace Marks die op haar 16e jaar achter de trsalies in Canada verdween vanwege de vermeende moord op haar baas en diens huishoudster en minnares. Het was een misdaad, die in die tijd, het is 1843, veel stof deed opwaaien. Iedereen had een mening, was Grace wel of niet schuldig. Het probleem was namelijk dat zij zich van het gebeurde niets kon herinneren. In het boek (en de film) beschrijft Atwood aan de hand van de jonge dokter Simon Jordan (één van de eerste wat wij nu psychiaters zouden noemen), die probeert haar herinneringen terug te halen, de levensgeschiedenis van de jonge Grace. En die liegt er niet om. Want op jonge leeftijd al werd zij geconfronteerd met een vader die zijn handen niet thuis kon houden, verloor ze haar moeder op één van de beruchte emigrantenschepen die van Ierland naar Amerika voeren en verloor ze als dienstmeisje haar beste vriendin door een illegaal uitgevoerde abortus, omdat de rijke zoon van hun werkgeefster (en deze werkgeefster zelf!) niet hun verantwoordelijkheid namen: een aaneenschakeling van gewelddadige, opdringerige mannen en rechteloze vrouwen die aan deze mannen ten onder gaan. Zie hier, opnieuw een overeenkomst met 'Het verhaal van dienstmaagd'.

Helaas heb ik Alias Grace niet als boek kunnen vinden. De laatst verschenen editie is van 2009. Het boek is verwerkt tot een miniserie, met in de hoofdrol Sarah Gadon,  en te zien op Netflix. Regisseur Nancy Pollock heeft in deze serie het boek redelijk nauwkeurig gevolgd.

De verfilming van The Handmaids tale, met in de hoofdrol Elisabeth Moss, wordt in Nederland uitgezonden door Videoland.

Reserveer het boek Het verhaal van de dienstmaagd in onze catalogus


Geen opmerkingen: