woensdag 31 oktober 2018

Over oude wegen

Mijn collega Peter schreef al eens over het boek 'De Wadden' van Mathijs Deen. Ik las 'Over oude wegen'. Een boek met als ondertitel: een reis door de geschiedenis van Europa. Kijk dan heb je mij te pakken.

En wat een prachtig uitgangspunt: het E-wegennet dat Europa van noord tot zuid en west tot oost omspant, inspireerde Deen tot acht virtuele reizen door de geschiedenis van Europa, het spoor volgend van mensen die langs één van die routes reisden.


De Europese wegen verbinden landen en mensen, worden nu gebruikt door toeristen en vrachtverkeer, maar vroeger door legers voor oorlogen. En... al eeuwenlang gebruiken vluchtelingen ze. Kortom, wegen vormen een mooi uitgangspunt om verhalen te vertellen.

Mathijs Deen begint zijn reis over de verplaatsing van onze verre voorouders in de prehistorie. Vervolgens doorlopen we tijd aan de hand een Deense stam op zoek naar een nieuwe vestigingsplaats, struikrovers, pelgrims, rondtrekkende acteurs, soldaten, wegracers en Marokkaanse (re)migranten.

Voor elk verhaal kiest hij een hoofdpersoon of een groep mensen, die we volgen op een voor hun tijd kenmerkend pad. Soms is zo'n verhaal ingegeven door raadselachtige vondsten waaruit we niet anders dan de conclusie kunnen trekken dat de mens al vele eeuwen terug zijn spoor trok door Europa, zoals de oude zilveren ketel die zich in het nationale museum van Denemarken in Kopenhagen bevindt.Twee millennia geleden in Thracië, op het grensgebied van Roemenië en Bulgarije,gemaakt, door Kelten beïnvloed en in 1891 door Deense turfstekers aangetroffen in een moeras in het noorden van Jutland.

Soms zijn het overleveringen die van generatie op generatie zijn doorverteld of die zijn opgeschreven, is het fantasie of waarheid. Vooral de verhalen uit tijden die nog niet zo heel lang achter ons liggen zijn redelijk op waarheid te duiden.

Hoe het zich in de werkelijkheid heeft kunnen afspelen laat Deen ons met enige fantasie beleven, zoals het verhaal van de gedwongen bekeerde jood Jacob Barocas, die in het begin van de zeventiende eeuw de inquisitie van Spanje ontvluchtte, via moeilijk toegankelijke bergpaadjes in de Pyreneeën, door Frankrijk trok en uiteindelijk in Nederland terecht kwam waar hij vervolgens met een groep acteurs langs de schouwburgen van Noord Europa trok.

Zeker geldt dit voor de tocht van een verre voorvader naar Rusland als dienstplichtige voor Napoleon. Deen schetst dankzij soldatenbrieven knap het leven van Nederlandse jongens die de helse tocht ondernamen.

Het zijn slechts enkele voorbeelden van de boeiende verhalen waarmee Deen ons aan de hand meeneemt  door Europa en door de tijd.

Geen opmerkingen: