donderdag 16 april 2015

De universiteit van het leven

‘Ik ben een heel interessant boek aan het lezen’, vertelt een buurvrouw me tijdens onze wekelijkse wandeling. Fragmenten van haar verhaal blijven hangen en nieuwsgierig geworden zoek ik thuis in ‘uitzending gemist’ naar het boekenprogramma van Wim Brands en vind ik het gesprek met Rob Riemen over zijn boek De universiteit van het leven.

Zojuist heb ik dit voor de 2e keer beluisterd…en weer raak ik in de ban van zijn enthousiasme en sprankelende bevlogenheid. Tijd om dit boek eens onder handen te nemen dus!

Rob Riemen is schrijver en cultureel filosoof. Hij heeft in 1991 het Instituut Nexus opgericht. Dit ‘instituut bestudeert het Europese cultuurgoed in zijn kunstzinnige, levensbeschouwelijke en filosofische samenhang, om zo inzicht te bieden in eigentijdse vragen en uitdagend vorm te geven aan het cultuurfilosofisch debat….en  een contrapunt te zijn voor kleinheid van geest, verzuiling en nationalisme, de troosteloosheid van het niets weten en het fanatisme van het enig weten.’

Zo, dat is een stevige nadenker. ‘De universiteit van het leven’ is de 65ste uitgave van Nexus. Rob Riemen doet hierin verslag van indringende gesprekken die hij heeft gevoerd met 19 bijzondere mensen. Zij hebben met elkaar gemeen dat ze hun passie ontdekt hebben en daar hun werk van hebben gemaakt. Allemaal mensen die met hun intellectuele, politieke  of artistieke talenten internationale faam hebben verworven en die grotendeels autodidact zijn. Allemaal zijn ze de 65 ruim gepasseerd en aan hen stelt de schrijver de vraag: wat heeft het leven je geleerd.

Levensverhalen passeren de revue, met heel veel namen die snel vervliegen. Zelfs de namen van de geïnterviewden vind ik lastig te onthouden. Ze zijn me niet bekend, behalve de naam Bernard Haitink. Tóch zijn de verhalen boeiend om te lezen en dan vooral de levenswijsheden die eenieder heeft opgedaan. Waar gaat het uiteindelijk om in dit leven, wat zijn de kernwaarden dwars door successen en tegenslagen heen?

Dat is op de allereerste plaats voor Rob Riemen zelf de wijsheid die zijn moeder hem leerde: levenservaring opdoen, waarbij de literatuur je kan helpen. Het lezen is hem dan ook met de paplepel ingegoten. Mooi, daar ben ik het persoonlijk helemaal mee eens. Lezen brengt je op een hoger niveau, verrijkt en geeft verdieping. Maar dat even terzijde.

Wat heeft het leven deze mensen geleerd? Dat ieder mens gelijkwaardig is, dat wat je nodig hebt niet iets materieels is, maar liefde en arbeid. Dat je je bewust bent van al het moois om je heen en daar intens dankbaar voor bent. Dat je weet wie je bent en jezelf blijft. Dat muziek een genezende kracht kan hebben. Dat het essentieel is om beleefd te zijn tegen een ander. Dat je valt en opstaat, en nooit opgeeft. En ga zo maar door. Al is de levenslijn van een ieder niet altijd even goed te volgen en zijn de details en veelheid aan namen soms lastig om je op te concentreren tijdens het lezen, de uiteindelijke conclusie aan het eind van elk hoofdstuk maakt alles goed. Ondanks de tegenslagen, de tragiek en het verlies dat leven nu eenmaal met zich meebrengt, hebben deze mensen ervoor gezorgd dat het leven betekenis heeft voor hen. Allemaal verhalen die me tot het inzicht brengen dat er nog heel veel valt te leren! Mooi! Lezen dus!

Tinie Knoef

Reserveer De universiteit van het leven in onze catalogus.

Geen opmerkingen: