maandag 13 juni 2016

De H is van Havik

De H is van Havik van Helen MacDonald is een fascinerend boek. Ik heb het halverwege een tijdje weggelegd omdat ik niet zeker wist of ik het wilde uitlezen. Uiteindelijk toch gedaan en zeker geen spijt!

Het is een complex boek met verschillende verhaallijnen: rouw na het overlijden van haar vader die sluipend overgaat in een depressie en het trainen van een wilde havik voor de jacht door de schrijfster zelf en de schrijver T.H. White (1906-1964). De training van een havik is voor beiden een soort therapie voor een persoonlijke crisis.

Helen Macdonald is, naast docent geschiedenis aan de Universiteit van Cambridge, ook een ervaren valkenier. De havik staat in deze kringen bekend als de lastige en felste roofvogel die er is om mee te jagen. Na het plotseling overlijden van haar vader is ze zo overweldigd door verdriet dat ze besluit een havik te gaan trainen om zo haar verdriet verwerken. In de jaren dertig besluit de met zichzelf worstelende schrijver T.H White hetzelfde te doen, die daar later ook een boek over schrijft. Helen MacDonald laat ook zijn destrateuse ervaringen terugkomen in haar boek.

In de H is van Havik beschrijft ze hoe ze haar havik, Mabel, traint en samen met haar op jacht gaat. Het geeft een mooi beeld van de geschiedenis van de valkerij en de aanpak van zo'n training. Maar Helen wordt zo geobsedeerd door de pure woeste natuurlijkheid van Mabel dat ze er een beetje raar van wordt. Geleidelijk realiseert ze zich dat haar vereenzelviging met een havik niet helemaal normaal meer is en zoek ze hulp. Tegelijk helpt Mabel haar ook in haar rouwverwerking.

De reden dat ik moeite kreeg met het boek was de irritatie over dat iemand, die zo overduidelijk gek is op een dier, het tegelijkertijd zo beperkt in haar natuurlijk gedrag. Maar Helen MacDonald stipt deze tegenstrijdigheid zelf ook aan. Ze snapt dat mensen dit zo zien maar beweert dat dit intensieve contact met een dier meer begrip oplevert over de echte natuur dan mensen die natuur alleen kennen van tv en hun vlees bij de supermarkt kopen. Mooi voorbeeld van haar redenatie beschrijft ze in haar boek als ze een groepje wandelaars ziet die een kwartier lang besluiteloos bij een aan myxomatose stervend konijntje staan en uiteindelijk doorlopen. Zij komt en helpt het beestje uit zijn lijden. Ik moet zeggen dat me dat wel aan denken heeft gezet. En daar komt bij dat de havik in Groot-Brittanniƫ was uitgestorven en dat de valkeniers deze onofficieel hebben geherintroduceerd door bewust wilde exemplaren los te laten.

De H is van Havik is op verschillende niveaus een prachtig boek: het heeft humor, prachtige natuurbeschrijvingen, menselijk inzicht en is domweg ontroerend. Het heeft verschillende literaire prijzen gewonnen en is een internationale bestseller. Lezen dus.      

Reserveer De H is van Havik in onze catalogus.

Geen opmerkingen: